Централизованный экзамен 2025

	ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ от 11 июля 2022 г. № 184 «Об аттестации учащихся при освоении содержания образовательных программ общего среднего образования»
	ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ от 15 ноября 2023 г. № 348 «Об изменении постановления Министерства образования Республики Беларусь от 11 июля 2022 г. № 184»
	ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ 14 августа 2023 г. № 263 «О перечне учебных предметов, по которым проводятся итоговые испытания, видах, формах и сроках проведения итоговых испытаний в 2023/2024 учебном году»
	ПОСТАНОВЛЕНИЕ МИНИСТЕРСТВА ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКИ БЕЛАРУСЬ от 18 декабря 2023 г. № 371 «О проведении централизованного экзамена по учебным предметам в

• Спецификации
• Таблицы соответствия
• Шкалы перевода баллов, полученных участниками ЦЭ по стобалльной шкале, в отметку по десятибалльной шкале
• Рекомендации по организации работы педагогических работников в аудитории в ходе проведения централизованного экзамена
• Памятка участнику репетиции централизованного экзамена
• Памятка участнику централизованного экзамена

Республиканский институт контроля знаний

О целевом направлении:  

http://mininform.gov.by/news/all/vnimaniyu-abiturientov-i-ikh-roditeley-vsye-chto-nado-znat-o-tselevom-napravlenii/

Классы профессиональной направленности

В соответствии со статьей 148 Кодекса Республики Беларусь об образовании учреждение общего среднего образования при реализации образовательной программы среднего образования может обеспечивать изучение отдельных учебных предметов, модулей на повышенном уровне в рамках организации профильного обучения.

ПРИЕМ В 10 КЛАССЫ

В соответствии с Правилами приема (зачисления) лиц для получения общего среднего образования в средних школах, утвержденных постановлением Министерства образования Республики Беларусь 17.08.2022 № 269:

• Прием (зачисление) лиц в X класс средних школ для освоения содержания образовательной программы среднего образования осуществляется в соответствии с контрольными цифрами приема по конкурсу на основании результатов итоговой аттестации по учебным предметам, которые выбраны ими для изучения на повышенном уровне, и среднего балла итоговой аттестации в год приема (зачисления).
• Прием (зачисление) лица, достигшего возраста четырнадцати лет, изъявившего желание участвовать в конкурсе для осовения содержания образовательной программы среднего образования в средних школах, осуществляется на основании его заявления и с согласия одного из его законных представителей. От имени несовершеннолетнего лица заявление может быть подано его законным представителем. В случае подачи документов от имени абитуриента его законным представителем в приемную комиссию средней школы предъявляются документы, удостоверяющие личность и статус законного представителя и копия документа, удостоверяющего личность абитуриента
• Заявление при приеме в X класс средних школ подается в приемную комиссию средней школы в период с 12 июня по 10 августа (в рамках профильного обучения), с 12 июня по 28 августа (в рамках базового обучения).
• В заявлении должны быть указаны учебные предметы (не более двух), которые выбраны абитуриентом для изучения на повышенном уровне в рамках организации профильного обучения в средней школе.
• При подаче заявления абитуриенты предъявляют документы, предусмотренные абзацем первым части первой пункта 2, частью второй пункта 12 статьи 151 Кодекса Республики Беларусь об образовании, а также документы, подтверждающие право на льготы (при наличии льгот):

- свидетельство о рождении или паспорт;

- медицинская справка;

- свидетельство об общем базовом образовании (или справка об обучениии).

• К конкурсу в средних школах для освоения содержания образовательной программы среднего образования допускаются абитуриенты, у которых в свидетельстве об общем базовом образовании отметки по каждому из учебных предметов, которые выбраны для изучения на повышенном уровне абитуриентами и определены в этих средних школах  для изучения на повышенном уровне, не ниже 7 (семи) баллов и средний балл итоговой аттестации в год приема (зачисления) – при приеме не ниже 7 (семи) баллов.
• На основании решения приемной комиссии не позднее 25 августа года приема (зачисления) директором средней школы издается приказ о приеме (зачислении) абитуриентов в среднюю школу.
• В трехдневный срок решение о приеме (зачислении) абитуриентов в число учащихся доводится до этих абитуриентов (законных представителей несовершеннолетних абитуриентов) путем размещения приказа о приеме (зачислении) на официальном сайте этой средней школы в глобальной компьютерной сети Интернет и на информационном стенде.

Парады навучэнцам па падрыхтоўцы да выпускных экзаменаў

Любы экзамен, няхай гэта будзе выпускны або ўступны, уяўляе сабой стрэсавую сітуацыю для таго, хто яго здае. Падрыхтоўка да яго суправаджаецца высокімі эмацыянальнымі, інтэлектуальнымі і фізічнымі нагрузкамі.

Час падрыхтоўкі да экзаменаў трэба разумна размеркаваць. Не варта займацца шмат гадзін без перапынкаў. Лепш вучыць блокамі: засвоіў тэму, замацаваў яе і адпачыў. Потым коратка паўтарыў, што завучыў, і – за новую тэму.

Адзначце тэмы, якія вы ўжо адпрацавалі і ў якіх адчуваеце сябе ўпэўнена. Сканцэнтруйце ўвагу на пытаннях, да якіх вы слаба падрыхтаваныя.

Выкарыстоўвайце час, адведзены на падрыхтоўку, як мага больш эфектыўна. Новы і складаны матэрыял вучыце ў той час сутак, калі добра «думаецца», г.зн. адзначаецца высокая разумовая працаздольнасць. Звычайна гэта ранішнія гадзіны пасля добрага адпачынку.

Да матэрыялу, які цяжка запамінаецца, неабходна вяртацца некалькі разоў. Праглядаць яго на працягу некалькіх хвілін увечары, а затым яшчэ раз раніцай.

Каб лепш запомніць матэрыял, неабходна максімальна выкарыстоўваць усе магчымасці: успрымаць тэкст і на слых, і візуальна чытаць з ліста.

Трэніруйцеся адказваць на пытанні. Па меры таго, як вы вывучылі кожную тэму, спрабуйце адказваць на пытанні. Адказваючы на іх, вы набываеце ўпэўненасць у сабе і зможаце адказаць на нечаканыя пытанні на экзамене.

Пераказ тэксту сваімі словамі прыводзіць да лепшага запамінання, паколькі гэта актыўная, арганізаваная разумовая праца.

Вельмі карысна складаць схемы і алгарытмы канкрэтных тэм і трымаць іх у памяці, а не «зазубрываць» усю тэму цалкам “ад” і “да”.

Да экзамену лепш рыхтавацца з бацькамі, сябрам або сяброўкай: паўтараць, задаваць пытанні і адказваць на іх, «прамаўляць» увесь матэрыял.

За некалькі дзён да экзамену “прагані” ў думках магчымыя сітуацыі на іспытах, уяві сабе ва ўсіх дэталях абставіны будучага экзамену.

 Рэкамендацыі для падрыхтоўкі да экзаменацыйнага пераказу па беларускай мове

Экзамен - гэта заўсёды выпрабаванне, якому павінна папярэднічаць сур’ёзная, грунтоўная падрыхтоўка. Пачынацца яна павінна загадзя, бо трэба не толькі паўтарыць правілы арфаграфіі і пунктуацыі, але і навучыцца працаваць з тэкстамі.

• вучняў памылкова лічаць, што галоўнае - перадаць тэкст як мага бліжэй да арыгіналу. Між тым зусім не трэба імкнуцца пераказаць тэкст “слова ў слова”, важна выявіць галоўную думку (ідэю) твора ці ўрыўка, раскрыць яе праз перадачу зместу ў пэўнай паслядоўнасці, захоўваючы моўныя і стылёвыя сродкі ў адпаведнасці з ідэйна - мастацкай задачай зместу. Такі падыход дазваляе вучням выявіць свае творчыя магчымасці, а галоўнае - пазбегнуць цяжкасцей ў напісанні. Так, амаль заўсёды можна замяніць сінонімам ці блізказначным слова, у напісанні якога вы сумняваецеся. Можна нават прапусціць слова, словазлучэнне, пэўную сінтаксічную канструкцыю, калі не памятаеце дакладна, як афармляць яе на пісьме (зразумела, такі пропуск магчымы толькі тады, калі ён не разбурае сказ, не робіць выказванне незразумелым). Можна змяніць парадак слоў у сказе, “падагнаць” яго пад правіла, якое вы ведаеце дакладна. Нарэшце можна перабудаваць сказ (напрыклад, складаны бяззлучнікавы ў складаназлучаны ці складаназалежны, простую мову замяніць ускоснай, з аднаго складанага сказа зрабіць некалькі простых і г.д.).
• да экзамену ў форме пераказу мае сваю спецыфіку. Якаснае напісанне работы патрабуе даволі высокага развіцця слыхавой і зрокавай памяці. Пры самастойнай падрыхтоўцы пасля таго, як напішаце пераказ і праверыце яго, вярніцеся да тэксту, прааналізуйце найбольш цяжкія напісанні, растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку, адзначце магчымую пунктуацыйную варыянтнасць. Для таго, каб вашы веды былі больш трывалымі, а ўменні дасканалымі, пасля кожнага практычнага задання выконвайце работу над памылкамі. Гэта найбольш дзейсная прафілактыка памылак: вы прааналізуеце моўную з’яву, успомніце адпаведнае правіла, самастойна падбераце прыклады на гэта правіла - словам, асэнсуеце, чаго вы не ведаеце і на што трэба яшчэ раз звярнуць увагу. Усе пытанні, якія узнікаюць у вас пры працы з тэарэтычным матэрыялам, практыкаваннямі, тэкстамі, абавязкова занатоўвайце, каб потым задаць іх на кансультацыі, якая звычайна праводзіцца напярэдадні экзамену.

Як трэба пісаць пераказ?

Пры першым чытанні слухайце тэкст уважліва. Звярніце ўвагу, які тып маўлення ўласцівы яму, асаблівасці якога стылю мовы вам неабходна перадаць. Сфармулюйце для сябе тэму і галоўную думку тэксту (пра што вам трэба расказаць, што апісаць, над чым паразважаць і да якога вываду прыйсці).

Калі тэкст чытаецца другі раз, вы можаце рабіць якія – небудзь паметкі: апорныя словы і спалучэнні слоў, змест простай мовы і інш.

• пры неабходнасці экзаменатар звычайна тлумачыць некаторыя словы і выразы або нават запісвае іх на дошцы (як правіла, гэта словы іншамоўнага паходжання, якія рэдка ўжываюцца, обо словы з лексікі абмежаванага ўжытку: прафесіяналізмы, дыялектызмы, устарэлыя словы). Цяпер вам трэба пераказаць тэкст. Спачатку пішыце так, як вам запомнілася. Затым загляніце ў запісы, зробленыя падчас другога чытання, і ўнясіце патрэбныя змяненні, дапаўненні. Прачытайце, што ў вас атрымалася; пры гэтым сачыце за тым, каб выказванне вызначалася паслядоўнасцю, лагічнасцю, каб не было сказаў, сэнс якіх цяжка обо ўвогуле нельга зразумець (няправільна пабудаваны сказ, прапушчана слова, няўдалы парадак слоў і г.д.). Калі трэба, перабудоўвайце сказы, замяняйце ці перастаўляйце словы. Прачытайце тэкст яшчэ раз, звяртаючы ўвагу на тое, ці ўдала вы падзялілі яго на абзацы. наступным чытанні праверце напісанне слоў і пастаноўку знакаў прыпынку. Важна асэнсаваць, для чаго патрэбны той ці іншы знак прыпынку (што ён раздзяляе ці выдзяляе) і які знак павінен стаяць у кожным канкрэтным выпадку (калі вы не ўпэўнены, лепш перабудаваць сказ такім чынам, каб знак прыпынку не выклікаў у вас пытанняў). Некалькі хвілін адпачніце, а потым перапісвайце работу на чыставік. Старайцеся не рабіць выпраўленняў і пісаць разборліва, думайце над кожным пераносам. Прачытайце тэкст яшчэ раз. Зверце чыставік з чарнавіком (ці не прапусцілі якое – небудзь слова, знак прыпынку, ці не забыліся выдзеліць абзац). Калі дазваляе час, крыху адпачніце і потым яшчэ раз прачытайце сваю работу так, як чыталі чарнавік. Як відаць, самаправерка пісьмовай работы – справа складаная і не менш адказная, чым напісанне самой работы.

ПАМЯТКА “ПАДРЫХТОЎКА ДА ЭКЗАМЕНАЎ”

Экзамен дае магчымасць зразумець і ацаніць сябе, а гэта заўсёды цікава.

АГУЛЬНЫЯ РЭКАМЕНДАЦЫІ

• Успрымайце экзамен як жыццёвы рубеж.
• Рыхтуючыся да экзаменаў, улічвайце біялагічныя рытмы: лепшы час для заняткаў - з 9.00 да 13.00 і з 16.30 да 19.30.
• Кожны дзень знаходзьце магчымасць 1-1,5 часы знаходзіцца на свежым паветры, прысвяціўшы гэты час фізічным практыкаванням.
• Прытрымлівайцеся рэжыму дня. Сон павінен быць не менш за 8 гадзін.
• Звярніце ўвагу на харчаванне. Трэба есці больш рыбы, сыру, малочных продуктаў, соевых прадуктаў, яблыкаў, морковы, сокаў, тваргу, салатаў. Ежа не павінна быць цяжкай.
• Пры вывучэнні і паўтарэнні матэрыялу памятайце правіла «сціранне слядоў». Запамінанне матэрыялу - гэта пакіданне «слядоў» у памяці. Пры вывучэнні падобнага матэрыялу «сляды» накладваюцца і сціраюцца. Чаргуйце гуманітарныя і дакладныя навукі.
• Вывучаны матэрыял неабходна паўтарыць праз 20 хвілін. Калі гэта зрабіць, тады запамінаецца 70% інфармацыі, у адваротным выпадку — толькі 30%.
• Выкарыстоўвайце як мага больш каналаў успрымання інфармацыі: прагаворвайце ўслых, малюйце схемы, піктаграмы, памячайце апорныя словы.

Як падрыхтавацца да экзамену псіхалагічна:

☼ Для таго каб у крызіснай сітуацыі не губляць галавы, неабходна ня ставіць перад сабой звышзадачы для дасягнення сверхцелі.

☼ Неабходна пачынаць рыхтавацца да іспытаў загадзя, па частках, захоўваючы спакой.

☼ Паспрабаваць спачатку запомніць то, што даецца лёгка, а потым пераходзіць да вывучэння цяжкага матэрыялу.

☼ У перапынках паміж заняткамі слухайце расслабляльную музыку, танцуйце, рабіце спартыўныя практыкаванні, кантактуйце з цікавымі людзьмі, дапамажыце тым, хто асабліва мае патрэбу ў вашай любові, клопаце, ласцы.

Рэжым дня:

☼ Падзялі дзень на тры часткі: навучальны праца - 8 гадзін, адпачынак - 8 гадзін, сон - не менш за 8 гадзін.

☼ Арганізуюць сваё працоўнае месца так, каб ніхто і нішто не адцягвала цябе ў час працы.

Харчаванне:

☼ Трох-чатырохразовае, каларыйнае, багатае на вітаміны.

☼ Аддаваць перавагу малочным прадуктам, рыбе, мясу, гародніне, садавіне.

☼ Палепшае памяць: морква з раслінным алеем (стымулюе абмен рэчываў у мозгу), шклянка ананасавага соку.

☼ Сканцэнтраваць увагу дапаможа палоўка рэпчатай цыбулі у дзень (дапамагае пры разумовым ператамленні, псіхічнай стомленасці, спрыяе разрэджванню крыві, паляпшае забеспячэнне мозгу кіслародам).

☼ Дасягнуць творчага азарэння, справакаваць нараджэнне геніяльных ідэй, стымуляваць нервовую сістэму можна пры дапамозе гарбаты з кмена (2 чайныя лыжкі здробненых насення на кубак).

☼ Паспяхова грызці граніт навукі дазваляюць капуста (яна зніжае актыўнасць шчытападобнай залозы, здымае нервовасць) і лімон (асвяжае думкі, палягчае ўспрыманне інфармацыі за кошт ударнай дозы вітаміна С).

☼ Добры настрой падтрымаюць «садавіна шчасця» – бананы, якія змяшчаюць

неабходнае мозгу рэчыва - серотонін.

Умовы падтрымкі працаздольнасці:

☼ Чаргавацца разумовы і фізічная праца.

☼ Берагчы ад ператамлення вочы, даваць ім адпачынак, перамыкаць увагу.

☼ Мінімум тэлевізійных перадач, працы за кампутарам.

☼ Стымуляваць пазнавальныя здольнасці можна пры дапамозе наступнага практыкаванні: вялікім і паказальным пальцамі адной рукі з сілай здушваць фалангу кожнага пальца другой рукі, пачынаючы ад ногцевай фалангі, спачатку ў тыльныя-далоневай, затым у межпальцевые плоскасці. Затым рукі мяняем.

☼ Падняць настрой і напоўніць сябе свежай сілай дапамогуць ўдыхі і выдыхі з гукамі «Аааа», «Ииии», «Оооо», «Уууу». Важна каб пры ўдыху гук спявалася паступальна ўверх (уявіце, што разам з паветрам вы ўдыхаеце светлыя і радасныя думкі), а пры выдыху паступальна.

ПОСПЕХУ ВАМ!

Рэкамендацыі па падрыхтоўцы да экзамену па ГІСТОРЫІ,

або як навучыцца здаваць экзамен

Падрыхтоўка да экзамену

Перш за ўсё неабходна скласці план падрыхтоўкі. Для гэтага трэба высветліць, што вамі засвосна недастаткова добра. Далей карысна вызначыць аб'ём работы, якую неабходна зрабіць. Потым размеркаваць яе ў адпаведнасці з часам, але з такім разлікам, каб у вас заставаўся пэўны рэзерв часу перад самым экзаменам. Варта дакладна вызначыць, што менавіта сёння будзе вывучацца. Не ўвогуле «крыху пазаймаюся», а што менавіта ссння буду вучыць, якія канкрэтныя тэмы.

Напярэдадні экзамену

Пакіньце адзін дзень перад экзаменам на тое, каб зноў паўтарыць усе планы адказаў. Лепш пераказаць іх каму-небудзь ці самому сабе перад люстрам так, быццам вы адказвасцс камісіі на экзамене. Не паўтарайце білеты па парадку, лепш напішыце нумары на лісточках і цягніце, як на экзамене. Кожны раз, перш чым расказаць білет, успомніце і запішыце план адказу. Калі гэта атрымалася лёгка, можаце не расказваць – гэтае пытанне вы ведаеце добра. Расказвайцс толькі тое, у чым вы адчуваеце цяжкасць. Пры расказе карыстайцеся запісаным планам — на экзамене можна карыстацца запісамі, зробленымі пры падрыхтоўцы да адказу. Сачыце пры гэтым за сваёй позай, жэстамі, мімікай, голасам.

Здача экзамену

Узяўшы білет, пазнаёмцеся з пытаннямі. Пачынайце рыхтавацца з таго пытання ці выконваць тое заданне, якое няхай не намнога, але для вас больш лёгкае.

Напішыце прыкладны план адказу. Калі можна, сфармулюйце кароткі адказ на ўсё пытанне ў самым першым сказе. Такім чынам, вы пакажаце экзаменатару, што сэнс пытання вам зразумелы і вы маеце правільнае ўяўленне аб прадмеце. Калі пытанне складаецца з некалькіх частак, назавіце кожную з іх. Уключайце ў свой адказ даты і тэрміны.